پوکی استخوان یکی از بیماریهای خاموش انسان است که معمولا علامتی برای فرد ایجاد نمیکند تا جایی که آنقدر پیشرفت کرده که با فشاری کوچک مثل یک زمین خوردن ساده یا بلند کردن جسمی سنگین، مهره کمر یا پشت دچار شکستگی ستون فقرات میشود و بیمار از علت زمینه‌ای مطلع میگردد. شایعترین درمان بکار رفته برای این شکستگی‌ها تزریق سیمان داخل مهره شکسته است.
اما شکستگی خودبخودی ستون فقرات ممکن است علل دیگری هم داشته باشد که مهمترین آن وجود تومور ستون فقرات داخل مهره است که با خوردگی داخل آن سبب کاهش استحکام مهره میگردد و شکستگی رخ میدهد و البته در این بیماران لازم است همزمان با تزریق سیمان، قسمتی از استخوان مهره شکسته هم نمونه‌برداری شده و تحت بررسی قرار گیرد.
وجود برخی ضایعات مادرزادی مثل “همانژیوم‌ها” که رگهای بزرگ شده و غیرطبیعی داخل مهره هستند هم ممکن است با ایجاد ضعف در ساختار مهره آن را مستعد شکستگی نمایند.
در مجموع باید گفت تزریق سیمان برای ایجاد استحکام داخل مهره‌ای استفاده میشود که به هر دلیل از داخل پوک یا تخریب شده و شکسته است. ورتبروپلاستی و کیفوپلاستی دو نوع جراحی هستند که پزشکان برای درمان شکستگی ستون فقرات از آن استفاده می‌کنند. این عمل تحت بیهوشی کامل و در مواردی تحت بی‌حسی موضعی انجام میشود. بهتر است برای انجام این جراحی بهترین جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات را پیدا کنید.
جراحی تزریق سیمان به ستون فقرات
در این روش جراحی ابتدا بیمار به پشت خوابانده میشود و توسط دستگاه تصویربرداری مهره موردنظر مشخص خواهد شد. در این حالت ابتدا سوزنی وارد پوست و سپس به داخل مهره‌ها فرومی‌رود، در این حالت اگر به نمونه‌برداری نیاز باشد ابتدا قسمتی از استخوان مهره را به داخل سوزن کشیده و به‌عنوان نمونه برداشته می شود. سپس داخل جسم مهره بالنی با استحکام بسیار زیاد وارد و مایعی درون آن تزریق خواهد شد. بالن داخل مهره باد شده و منجر به باز شدن شکستگی میشود، این امر فضایی را برای تزریق سیمان فراهم میکند. سپس بالن تخلیه و سوزن مخصوص تزریق سیمان وارد محل میشود. سیمان مخصوص استخوان که به شکل مایع است در داخل مهره تزریق میشود. بعد از چند دقیقه سیمان داخل مهره سفت میشود و به استحکام مهره آسیب‌دیده کمک میکند. اگر همراه با تزریق سیمان، قرار باشد از پروتز و پلاتین نیز استفاده شود در این حالت باید جراحی باز انجام شود.
جراحی ورتبروپلاستی چگونه انجام میشود؟
ابتدا به شما داروی آرام‌بخش تزریق میشود تا استرس و اضطراب شما از بین برود. سپس پزشک داروی بی‌حسی موضعی را در محل موردنظر تزریق میکند، پس از آنکه محل موردنظر بی‌حس شد، سوزنی کوچک را وارد استخوان آسیب‌دیده مهره میکند و سپس از تجهیزات مخصوص اشعه ایکس برای هدایت صحیح سوزن استفاده میکند. هنگامی‌که سوزن وارد موضع موردنظر شد پزشک به تزریق سیمان استخوان به درون استخوان می‌پردازد تا آن را درمان کند. سیمان تزریق شده به‌سرعت سفت و به استحکام استخوان کمک میکند. پزشک می‌‌تواند در همان لحظه به تزریق سیمان درون چندین استخوان آسیب‌دیده بپردازد.
جراحی کیفوپلاستی چگونه انجام میشود؟
جراحی کیفوپلاستی شبیه جراحی ورتبروپلاستی می‌باشد، البته تنها فرقی که میان این دو وجود دارد این است که پزشک یک بالن را وارد مهره کرده و به‌آرامی آن را باد میکند تا فضایی را در استخوان به وجود آورد سپس باد درون بالن تخلیه و فضای ایجاد شده توسط سیمان پر میشود.
فواید کیفوپلاستی و ورتبروپلاستی
فواید تزریق سیمان به ستون فقرات شامل موارد زیر است:
تزریق سیمان به ستون فقرات می‌‌تواند توانایی عملکرد بیمار را افزایش دهد و بیمار قادر است کم کم فعالیت‌های خود را مانند قبل انجام دهد و نیازی به برنامه توان‌بخشی و فیزیوتراپی ندارد.
تزریق سیمان به ستون فقرات از لغزش بیشتر مهره جلوگیری میکند.
تزریق سیمان به ستون فقرات درمانی برای تسکین درد ناشی از شکستگی فشاری مهره‌ها می‌باشد.
بعد از تزریق سیمان به ستون فقرات بسیاری از بیماران توانایی حرکتی خود را به دست می‌آورند.
در تزریق سیمان به ستون فقرات نیازی به ایجاد برش‌های بزرگ بر روی سطح پوست نیست و فقط یک برش بسیار کوچک روی پوست بیمار ایجاد میشود که نیاز به بخیه زدن نیز ندارد.
مراقبت بعد از تزریق سیمان به ستون فقرات
بعد از عمل اجازه‌ی رانندگی ندارید، اما اگر محل سکونتتان نزدیک کلینیک باشد، می‌توانید سوار ماشین بشوید. در غیر این صورت باید یک شب در بیمارستان بستری شوید.
توصیه میشود که فعالیت‌هایتان را به تدریج افزایش دهید و مصرف داروهای معمول روزمره را از سر بگیرید. کارهای روزمره‌ی خانه را می‌توانید انجام دهید، اما ورزش و کارهای سنگین، مانند بلند کردن اشیاء سنگین را باید حداقل شش هفته به تاخیر بیندازید.
اگر داروهای رقیق کننده‌ی خون مصرف می‌کنید، باید قبل از مصرف دوباره‌ی این داروها با پزشک معالجتان مشورت کنید.
درد برخی بیماران بلافاصله بعد از عمل تسکین پیدا میکند؛ درد بقیه نیز ظرف دو روز از بین می‌رود یا کمتر میشود. درد ناشی از عمل ورتبروپلاستی معمولاً در عرض دو یا سه روز آرام میشود.
به مدت دو یا سه روز ممکن است ناراحتی مختصری را در محل ورود سوزن حس کنید. گذاشتن کیسه‌ی یخ روی موضع این ناراحتی جزئی را تسکین میدهد، اما مراقب باشید که یخ را مستقیم روی پوست نگذارید، حتماً دستمالی را دور کیسه‌ی یخ بپیچید و آن را بیشتر از 15 دقیقه در روز روی موضع نگذارید.
پانسمان زخم را تا 48 ساعت باز نکنید و مراقب باشید که پانسمان مدت زیادی با آب تماس نداشته باشد، در غیر این صورت ممکن است زخم عفونت کند. دوش گرفتن بعد از ورتبروپلاستی اشکالی ندارد.
عوارض جانبی تزریق سیمان به ستون فقرات
در هر عملی که پوست در آن سوراخ یا بریده میشود، خطر عفونت وجود دارد. احتمال بروز عفونتی که درمان آن نیاز به آنتی بیوتیک داشته باشد، کمتر از یک در هزار است.
احتمال دارد مقدار کمی از سیمان ارتوپدی از جسم مهره نشت کند. نشت سیمان معمولاً مشکل جدی ایجاد نمیکند، مگر آن که سیمان به سمت موقعیت‌های خطرناکی مانند کانال نخاعی یا رگهای ریه‌ها حرکت کند.
از دیگر عوارض احتمالی ورتبروپلاستی می‌توان به عفونت، خونریزی، تشدید کمر درد و بروز علائم عصبی مانند بی‌حسی یا گزگز اشاره کرد. فلج نیز یکی از عوارض بسیار نادر تزریق سیمان در ستون فقرات به شمار می‌آید.
حدود ده درصد بیماران بعد از ورتبروپلاستی یا کیفوپلاستی دچار شکستگی‌های کمپرشن بیشتری می‌شوند. در این حالت درد بیماران معمولاً به مدت چند روز تسکین پیدا میکند، اما درد بعد از مدت کوتاهی دوباره عود میکند.
خطر حساسیت نشان دادن به داروهای مورد استفاده در این عمل‌ها کم است.
در چه صورتی فورا باید به جراح خود مراجعه کرد؟
۱. هرنوع ترشح از محل عمل جراحی
۲. هرنوع تورم غیرعادی در محل عمل یا پاها با ویژگیهایی که در بالا ذکر شد
۳. تب بالا و مداوم بیش از دو روز
۴. سردرد شدید
۵. حساسیت به داروها مانند خارش و قرمزی پوست و علائم گوارشی یا تنفسی شدید
۶. احساس ناتوانی در دفع ادرار و بی اختیاری ادرار
۷. درد شدید و پیشرونده در کمر یا پاها خصوصا همراه با احساس ضعف در حرکت آنها
۸. تشدید درد کمر
بدون ديگاه