تومور مغزی

جراحی عروق مغز به چند روش انجام میشود؟

مغز به عنوان حیاتی‌ترین بخش بدن، از بافت‌ها و عروق متعددی تشکیل شده که سیستم‌های عصبی، حسی و حرکتی را در خود جای داده‌اند. حتی کوچک‌ترین اختلال در این ساختارها می‌تواند باعث نارسایی در عملکرد شریان‌ها و جریان خون در سراسر بدن، به‌ویژه مغز شود. ناهنجاری‌های عروقی ممکن است جریان خون را تغییر داده و گاهی به شکل توده‌هایی ظاهر شوند که لزوماً سرطانی نیستند، اما می‌توانند رشد کرده و علائم متعددی را ایجاد کنند.

بسیاری از این ناهنجاری‌ها بدون علامت باقی می‌مانند، اما در مواردی ممکن است با فشار بر بخش‌هایی از مغز باعث تحریک بافت، التهاب یا نشت مواد غیرطبیعی شوند که مشکلاتی برای فرد به همراه دارد. ناهنجاری‌های عروقی مغزی ممکن است علائمی مانند سردرد شدید، تشنج، اختلال در بینایی، تغییرات شخصیتی و مشکلات حرکتی یا احساسی را به وجود آورند. زمانی که این اختلالات گسترده شده و به سایر نواحی مغز سرایت کنند، نیاز به جراحی عروق مغزی احساس می‌شود؛ به‌خصوص در مواقعی که تومور یا لخته خون در مغز وجود داشته باشد که باید از طریق جراحی برداشته شود.

تا انتهای این مقاله از دکتر حسن محمدی، بهترین متخصص جراحی مغز و اعصاب و ستون فقرات در تهران،همراه ما باشید.

ناهنجاری های عروق مغزی چیست ؟

ناهنجاری‌های عروقی ممکن است دچار پارگی شده و باعث خونریزی داخل مغز و سکته مغزی شوند. میزان و شدت این خونریزی می‌تواند به آسیب جدی مغزی یا حتی مرگ فرد منجر شود. ناهنجاری‌های عروقی به مجموعه‌ای از رگ‌های خونی غیرطبیعی در مغز گفته می‌شود که در روند جریان خون اختلال ایجاد می‌کنند. این ناهنجاری‌ها می‌توانند باعث فشار بر نواحی خاصی از مغز شده، بافت مغزی را تحریک کرده و التهاب و نشت مواد غیرطبیعی در مغز را به دنبال داشته باشند که در نهایت منجر به اختلال در عملکرد مغز می‌شود.

علائم ناهنجاری عروقی

• سردردهای ناگهانی و شدید که با سردردهای قبلی متفاوت است
• غش کردن یا از دست دادن هوشیاری
• احساس تهوع و بروز استفراغ
• حساسیت زیاد به نور
• اختلالات بینایی
• تغییر در روند تفکر
• مشکلات گفتاری
• اختلال در عملکردهای بدنی
• کاهش یا تغییر در حس‌ها
• بروز سکته مغزی
• احساس ضعف
• گیجی و سردرگمی
• بروز تشنج

انواع ناهنجاری های عروقی 

انواع ناهنجاری‌های عروقی بر اساس اندازه، محل و نوع رگ‌های خونی درگیر به چند دسته تقسیم می‌شوند:

• ناهنجاری‌های شریانی (AVM)
• فیستول شریانی دهان (DAVF)
• ناهنجاری‌های وریدی
• بیماری مویامویا

عروق مغزی

بیماری‌های عروقی مغز به مشکلات و اختلالات رگ‌های خونی مغزی اطلاق می‌شود که از شایع‌ترین علل مرگ و میر در جهان به شمار می‌رود و موجب بروز سکته‌های مغزی، خونریزی‌های مغزی و سایر عوارض جدی می‌گردد. این بیماری‌ها می‌توانند به دلایل مختلفی ایجاد شوند که شایع‌ترین آن‌ها آترواسکلروز یا تنگی عروق مغزی است. در این حالت، جریان خون به مغز کاهش یافته یا به طور کامل متوقف می‌شود که نتیجه آن بروز سکته مغزی، حملات ایسکمی گذرا و در طول زمان ایجاد مشکلات شناختی و زوال عقل است.

آنوریسم مغزی

آنوریسم مغزی به شکل یک برآمدگی حباب‌مانند در دیواره شریان‌های مغز ظاهر می‌شود. این وضعیت ناشی از ضعف موضعی در دیواره شریان‌ها است که با افزایش فشار خون در داخل رگ‌ها به تدریج باعث برجسته شدن و تشکیل حباب می‌شود. از آنجا که دیواره این برآمدگی‌ها ضعیف‌تر از دیواره طبیعی شریان‌هاست، احتمال پارگی و در نتیجه خونریزی مغزی وجود دارد. خونریزی ممکن است در فضای ساب‌آراکنوئید رخ دهد که در این حالت خون با مایع مغزی نخاعی (CSF) مخلوط می‌شود، یا در داخل بافت مغز اتفاق بیفتد که به آن خونریزی داخل مغزی (اینترابرینال هماتوما) گفته می‌شود.

AVM چیست؟

AVM می‌تواند خطر پارگی و خونریزی مغزی را افزایش دهد. معمولاً خون از قلب به وسیله شریان‌های بزرگ به سراسر بدن منتقل می‌شود، سپس این شریان‌ها شاخه شاخه شده و به رگ‌های کوچکتری به نام مویرگ‌ها تبدیل می‌گردند. در افراد مبتلا به AVM، شریان‌ها به طور مستقیم و بدون وجود بستر مویرگی به وریدها متصل می‌شوند و در هم پیچیده می‌گردند که این موضوع باعث افزایش فشار در این رگ‌ها می‌شود. وریدها قادر به تحمل فشار خون مستقیم از شریان‌ها نیستند؛ بنابراین تحت فشار زیاد قرار گرفته و گشاد می‌شوند. این فشار زیاد باعث تضعیف دیواره وریدها شده و احتمال پارگی و خونریزی را افزایش می‌دهد. علت دقیق ایجاد AVM هنوز مشخص نیست اما اغلب این بیماری مادرزادی بوده و به عنوان یک اختلال نسبتاً نادر شناخته می‌شود.

مالفورماسیون شریانی- وریدیپ

زمانی که خون از شریان‌ها وارد مویرگ‌ها و سپس وریدها می‌شود، در بخش مویرگی یک شبکه یا کلاف عروقی شکل می‌گیرد که می‌تواند باعث بروز سردردهای شدید و تشنج شود. با انجام جراحی و بستن شریان‌ها و وریدهای این کلاف غیرطبیعی، ضایعه از جریان خون جدا شده و مشکل ناشی از آن رفع می‌گردد.

تشخیص ناهنجاری عروق مغزی

اسکن آنژیوگرافی توموگرافی کامپیوتری (CTA)

CTA روشی است برای بررسی رگ‌های خونی که به تشخیص AVMها و آنوریسم‌ها کمک می‌کند. با استفاده از سی‌تی اسکن، فناوری‌های پیشرفته کامپیوتری و تزریق ماده حاجب، تصاویر دقیقی از عملکرد رگ‌های خونی به دست می‌آید. این روش به‌خصوص برای ارزیابی ناهنجاری‌های وریدی کاربرد بسیار مناسبی دارد.

آنژیوگرافی رزونانس مغناطیسی (MRI)

این روش تشخیصی با استفاده از میدان مغناطیسی قوی، پالس‌های انرژی و امواج رادیویی قادر است تصاویر دقیق و واضحی از رگ‌های خونی داخل بدن ثبت کند.

آنژیوگرام مغزی

این آزمایش تشخیصی برای مشاهده تصاویر رگ‌های خونی به کار می‌رود. آنژیوگرام معمولاً تحت بیهوشی انجام می‌شود و با وجود تهاجمی بودن، یکی از دقیق‌ترین روش‌ها برای شناسایی آنوریسم‌های کوچک مغزی به شمار می‌رود.

درمان ناهنجاری های عروق خونی

آنژیوپلاستی

آنژیوپلاستی یا استنت‌گذاری با استفاده از یک لوله باریک و قابل انعطاف به نام کاتتر انجام می‌شود که به داخل سرخرگ‌ها هدایت می‌شود تا محل انسداد رگ‌های خونی باز شود. قرار دادن استنت در داخل شریان‌ها به بهبود جریان خون کمک کرده و می‌تواند پلاک‌ها و گرفتگی‌های موجود در رگ‌ها را رفع کند.

پلاک برداری خونی

این جراحی عروق مغزی به منظور درمان آنوریسم مغزی انجام می‌شود و با هدف حذف برجستگی‌های حبابی و رفع انسداد در دیواره رگ‌های خونی صورت می‌گیرد.

جراح عروق مغزی

جراح با بهره‌گیری از تست‌ها و آزمایش‌های مختلف قادر است هر نوع ناهنجاری در عروق مغزی را شناسایی کند. پس از تشخیص دقیق، بهترین روش درمانی مناسب برای بیمار انتخاب می‌شود.

چگونه میتوان از بیماری های ناشی از عروق مغزی جلوگیری کرد ؟

• پرهیز از مصرف دخانیات و الکل
• رعایت رژیم غذایی سالم و اجتناب از غذاهای چرب و سرخ‌کردنی
• کنترل منظم فشار خون
• افزایش سطح فعالیت بدنی
• حفظ وزن در محدوده سالم و مناسب

کلام آخر

من دکتر حسن محمدی، متخصص جراحی مغز و اعصاب و ستون فقرات هستم. بیش از ۱۵ سال است که در حوزه‌ی درمان و جراحی بیماری‌های مغزی، نخاعی و ستون فقرات فعالیت می‌کنم و همواره تلاش کرده‌ام با بهره‌گیری از دانش روز، تجربه‌ بالینی و تکنولوژی‌های نوین، بهترین مسیر درمانی را برای بیمارانم فراهم کنم.

در این سال‌ها افتخار داشته‌ام که در کنار تیم توانبخشی بیمارستان رفیده، به‌عنوان عضو اصلی تیم درمان بیماران دچار ضایعات مغزی و نخاعی فعالیت کنم. هر روز در کنار این بیماران، معنای واقعی صبر، امید و اراده را لمس کرده‌ام و همین تجربه‌ها، انگیزه‌ی من را برای ادامه‌ی مسیر دوچندان کرده است.

در حال حاضر ریاست بیمارستان توانبخشی رفیده را بر عهده دارم و در کنار کار درمانی، در دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی و دانشگاه آزاد اسلامی به آموزش دانشجویان می‌پردازم. باور دارم انتقال تجربه و تربیت نسل آینده پزشکان، بخشی جدایی‌ناپذیر از رسالت حرفه‌ای من است.

برای من، پزشکی فقط یک تخصص نیست؛ راهی است برای خدمت، بازگرداندن امید و کمک به بیماران تا بتوانند دوباره زندگی عادی و شایسته‌ای را تجربه کنند.

اگر در مسیر درمان دچار تردید هستید یا به دنبال مشاوره‌ای مطمئن برای بیماری‌های مغز، نخاع یا ستون فقرات می‌گردید، با اطمینان می‌گویم که در این مسیر همراهتان خواهم بود.