دانستنی‌هاکمردرد

علائم دیسک کمر

دیسک کمر چیست؟

ستون فقرات از مجموعه‌ای از استخوان‌ها (مهره‌هایی) که روی هم قرار گرفته‌اند تشکیل شده است. از بالا به پایین، ستون فقرات شامل ۷ استخوان یا مهره در ستون فقرات گردنی، ۱۲ مهره در ستون فقرات ناحیه توراسیک (قفسه سینه) و ۵ مهره در ستون فقرات ناحیه کمر است. به‌علاوه در قسمت انتهایی ستون فقرات، استخوان خاجی (ساکروم) و دنبالچه قرار دارند. این مهره‌ها توسط دیسک‌ها محافظت می‌شوند. دیسک‌ کمر با جذب ضربه‌هایی که ناشی از فعالیت‌های روزمره (نظیر راه‌رفتن، بلندکردن و چرخیدن) هستند، از مهره‌ها محافظت می‌کنند.

هر دیسک کمر از دو بخش تشکیل شده است: یک بخش داخلی نرم که حالت ژلاتینی دارد و یک حلقه بیرونی سخت. ضعیف شدن یا صدمه دیدن می‌تواند باعث بیرون زدن قسمت داخلی دیسک از حلقه بیرونی شود. این وضعیت، لغزش، فتق یا پرولاپس دیسک نیز نامیده می‌شود که سبب بروز احساس درد و ناراحتی شدیدی در ناحیه آسیب‌دیده می‌شود.

هنگامی که بخشی از دیسک بر روی عصب فشار وارد کند، می‌تواند باعث درد شود. اغلب درد در یک طرف بدن شما رخ می‌دهد. محل درد به جایی بستگی دارد که بیرون زدگی دیسک در آن واقع شده است. بیرون زدگی دیسک در قسمت کمری ستون فقرات شما می‌تواند باعث بروز درد در کمر و پاها شود. اغلب به این مشکل سیاتیک گفته می‌شود. دلیل این اتفاق این است که دیسک روی عصب سیاتیک که تا پاهای شما پایین می‌آید، فشار وارد می‌کند. شدت این علائم بستگی به میزان فشاری دارد که دیسک بر روی اعصاب وارد می‌کند.

علت های دیسک کمر

دیسک کمر زمانی اتفاق می‌افتد که ماده ژله‌ای داخلی از شکاف عبور کند. مواد نشت‌شده ممکن است روی اعصاب نخاعی مجاور فشار بیاورند. عوامل متعددی می‌توانند در پارگی دیسک نقش داشته باشند، از جمله:

افزایش سن و سالخوردگی
ساییدگی طبیعی
وزن بیش از حد
حرکات تکراری
حوادث آسیب‌زا مانند سقوط یا تصادف رانندگی
فشار ناگهانی ناشی از بلند کردن یا پیچاندن نامناسب
رانندگی مکرر و نشستن طولانی مدت
کم تحرکی
سیگار

علائم دیسک کمر

درد پا (به عنوان سیاتیک نیز شناخته می‌شود) شایع‌ترین علامت همراه با فتق دیسک در ستون فقرات کمری است. تقریباً 90٪ بیرون زدگی‌های دیسک در L4-L5 و L5-S1 اتفاق می‌افتد و باعث درد در عصب L5 یا S1 می‌شود که به عصب سیاتیک تابیده می‌َشود. علائم فتق دیسک در این مکان‌ها در زیر شرح داده شده است:

فتق دیسک در بخش کمری 4 و 5 (L4-L5) معمولاً باعث ضعف عصب L5 می‌شود. این نوع فتق دیسک علاوه بر درد سیاتیک می‌تواند منجر به ضعف در هنگام بالا بردن انگشت بزرگ و احتمالاً در مچ پا شود که به افتادگی پا نیز معروف است. همچنین بی‌حسی و درد را نیز می‌توان در بالای پا احساس کرد.
فتق دیسک در بخش کمری 5 و قطعه ساکرال 1 (L5-S1) معمولاً باعث ضعف عصب S1 می‌شود. علاوه بر سیاتیک، این نوع فتق دیسک می‌تواند هنگام ایستادن منجر به ضعف در انگشتان پا شود. بی‌حسی و درد می‌تواند به سمت کف پا و قسمت بیرونی پا تابیده شود.
فتق دیسک در قسمت فوقانی کمر به ندرت علامت ‌دار هستند و به ندرت درد ایجاد می‌کنند اما اگر علامت‌دار باشند، درد معمولاً در ناحیه پشت و یا قفسه سینه احساس می‌شود.

شایع ترین علائم دیسک کمر :

کمر درد
گزگز یا بی‌حسی در پاها
ضعف عضلانی

کمردرد

کمردرد مهم‌ترین نشانه بروز دیسک کمر است. افرادی که دچار بیرون‌زدگی دیسک می‌شوند دردی را در ناحیه آسیب‌دیده احساس می‌کنند. در صورتی که دیسک یکی از مهره‌های کمری آسیب‌ دیده باشد، درد از ناحیه کمر شروع شده و به صورت یک خط راست تا پشت ران پا کشیده می‌شود. این درد در هنگام نشستن و راه رفتن، سرفه، عطسه و حرکات ناگهانی بدن، شدیدتر شده و زمانی که فرد خم می‌شود و وسیله‌ای را از زمین بلند می‌کند، به بالاترین میزان خود می‌رسد. درد ناشی از دیسک کمر در ناحیه کمر، باسن، پاها و حتی سر انگشتان احساس می‌شود.

سوزن سوزن شدن و گزگز کمر

اگر بیرون‌زدگی بسیار شدید باشد و بر ریشه‌های عصبی و نخاع فشار وارد کند، فرد در ناحیه کمر احساس سوزن سوزن شدن و گزگز خواهد داشت.

ناتوانی در انجام کارهای روزانه: زمانی که دیسک به طور کامل تخریب شود، مهره‌ها به راحتی نمی‌توانند بر روی یکدیگر حرکت کنند. از این رو، فرد بیمار در هنگام خم شدن یا چرخش کمر دچار درد شدید بوده و در انجام فعالیت‌های روزانه خود ناتوان می‌گردد.

ضعف عضلانی

دیسک کمر در شدیدترین حالت خود باعث فشار بر روی نخاع شده و ضعف عضلانی در ناحیه کمر و پاها را برای بیمار به دنبال دارد.

از دست دادن کنترل روده یا مثانه: دیسک کمر در مراحل بسیار پیشرفته باعث بی‌حسی و از دست رفتن کنترل روده یا مثانه شده و بی‌اختیاری ادرار و مدفوع را به دنبال دارد. این بی‌حسی در برخی مواقع باعث فلج شدن کامل کمر به پایین می‌شود. دقت داشته باشید که اگر مشکل ادرار دارید یا دچار بی‌حسی در اطراف مقعد شده‌اید، باید سریعا به پزشک مراجعه نمایید. این یک موقعیت اورژانسی که باید در کمترین زمان ممکن مورد پیگیری قرار گیرد.

انواع مشکلات دیسک کمر :

1- کشیدگی ها و پیچ خوردگی های دیسک کمر

2- بیماری دژنراتیو (فرسایش) دیسک کمر که این بیماری در افراد فاقد علائم نیز یافت می شود.

3- برآمدگی دیسک که با نام فتق، افتادگی، بیرون زدگی یا لغزش دیسک نیز از آن یاد می شود.

4- در برخی افراد، پارگی دیسک می تواند سبب تحریک عصب مجاور و بروز درد سیاتیک شود. سیاتیک، دردی عصبی است که به اندام های پایینی نیز ادامه می یابد